Verplichte literatuur

              Mieke van Hecke
Artikel : 'Katholiek onderwijs, dynamisch en pluriform'

Leervragen en eigen meningen

=> Mieke Van Hecke is directeur - generaal van het VSKO en staat voor 'Vlaams Secretariaat van het Katholiek Onderwijs.'

Dit artikel geeft duidelijk weer dat de relatie tussen de levensbeschouwing en onderwijs enorm belangrijk is. De opvoeding, onderwijs en vooral de vorming van de jongeren is geen neutrale onderneming. Het is dan ook de bedoeling dat jongeren bewust en onbewust worden van hun eigen indentiteit en anderen? Het VSKO wil dan ook samen met andere verbonden nog meer ondersteuning bieden ter verdieping van de vele verschillende initiatieven omtrent de relatie tussen indentiteit en onderwijs.
Dit doet men door verschillende bakens uit te zetten die verdere reflectie en gesprek over levensbeschouwelijke indentiteit en onderwijs kunnen oriënteren
 =>

• 1ste impuls = het uitgaan van menselijke verlangen naar authenticiteit.
• 2de impuls = de noodzaak van een religie en een traditiebegrip.
• 3de impuls = dynamisch, relationeel en pluriform indentiteitsconcept.

Deze drie impulsen geven eigenlijk weer dat mensen in het hier en nu steeds meer opzoek gaan naar hun eigen identiteit. Zoals 'Taylor' zegt, mensen hebben een veel te druk bestaan en zijn steeds meer opzichzelf gesteld.  Vroeger was de grote boom van de communicatiemiddelen het menselijk weten en handelen gebonden aan de lokale omgeving en kende iedereen elkaar in de buurt. Nu in de hedendaagsetijd heeft men het veel te druk en maakt men veel minder tijd voor sociaal contact. Ik vind het jammer dat dit stilaan aan het verdwijnen is, want uiteindelijk is de sociale ontwikkeling zeer belangrijk voor ons welzijn.
Daarbuiten is men niet alleen opzoek naar hun eigen indentiteit, maar gaan de mensen ook zelf opzoek naar levensvragen  en gaan ze hun eigen verwachtingen creëren. Hun eigen idealen, dromen en verwachten vindt men nu in de hedendaagse tijd veel belangrijker om na te komen.

Cultuur van authenticiteit en expressie als unieke ruimte voor het spreken over een hedendaagsde religieus levensgevoel.
=>  Vroeger was het zo dat in het traditionele geloofsysteem de verbinding werd gemaakt tussen het sacrale en het toebehoren tot een bepaalde kerk. Zo werd het traditioneel geloof opgebouwd door de wijze waarop de samenleving werd ingericht en de samenleving werd georganiseerd volgens de principes van de kerk/levensbeschouwing waartoe men behoorde. Nu groeit de meerderheid op volgens het Katholiek Onderwijs- en Opvoedingspatroon. Een minderheid groeit vanuit een protestantse hoek. Daarnaast heb je ook de vrijzinnigheid en vanaf nu ook de muliticulturele samenleving. Wat er hier staat over mensen en dingen heilig ervaren, klopt helemaal, tegenwoordig ervaren de mensen steeds minder wat voor hen 'heilig' is te verbinden met 'heilige ruimtes'. Iedereen heeft door verschillende gebeurtenissen/situaties in hun leven steeds meer kunnen ontplooien en gaan zo hun eigen mening vormen. Iedereen  beleeft hierdoor anders en iedereen heeft een andere kijk op religie.

Vier uitgangspunten van het verlangen naar authenticiteit
=> 

• Uitgangsvorm 1 : de eerste vorm laat ons zien we een verandering in de aard van het morele handelen kunnen ontdekken. De mensheid gaat zich niet meer verzoenen met een controle van bovenaf op wat men gelooft, het is niet de religieuze beleving die afneemt, maar wel de institutionele beleving. Religie zet de mensen aan tot individualisering, gevolg is dat de religie geïndividualiseerd wordt.
• Uitgangsvorm 2 :De tweede vorm laat ons zien dat we bij het individu een veranderde attitude kunnen vaststellen tegenover het verleden. De mensheid ziet in de hedendaagsetijd geen reden meer om zich te richten op het verleden, maar zij richten zich veel meer naar de toekomst.
• Uitgangsvorm 3 :De derde vorm laat ons de reflexieve twijfel zien. De mensheid heeft het moeilijk om zichzelf op het juiste spoor te vinden en men twijfelt enorm aan zichzelf. Men mag dan wel als inidividue over heel wat mogelijkheden beschikken om de eigen persoonlijkheid te realiseren, uiteindelijk heeft men daar weinig speelruimte voor. Mensen die weten wat ze willen bereiken zullen het veel gemakkelijker hebben om in onze maatschappij te slagen. Ik ben dan ook van mening dat deze mensen de rest moet helpen aanzetten, om sterker in de schoenen te staan.
• Uitgangspunt 4 :De vierde en de laatste vorm laats ons het effect van de biografisering zien. De mensheid bekijkt en beschrijft de werkelijkheid in termen van zijn levensloop. Iedereen uit zijn kracht/emoties/religiositeit uit via levensverhalen, liedjes, autobiografieën, gedichten, handelingen en allerei gebeurtenissen uit het leven. Door deze bepaalde ervaringen worden de mensen meer bewust van hun religieus levensgevoel/religie.

Identiteit als ankerplaats voor christelijk spreken over pluraliteit : altijd omstreden
=> De vorming van de identiteit is voor iedereen een belangrijk gegeven en is een heel cruciaal gegeven. Door verschillende uiteenlopende aanknopingspunten te zoeken in de levensverhalen zowel bij jongeren als bij volwassenen, krijgt identiteit zijn gestalte. (complexiteit)
Zo gebeurt de identiteitsvorming voor een groot deel in het onderwijs en vorming. Dit geldt ook zo voor de katholieke scholen, daarbij ligt ook de christelijke identiteit aan de basis. Zij zijn van mening dat oderwijs en vorming nodig zijn de identiteitsontwikkeling uit te breiden en dat wil zeggen dat we anderen mensen ook nodig hebben om te kunnen ontwikkelen.

Hernieuwde aandacht voor de relatie tussen religie en onderwijs
=> Hierin gaat het er vooral over dat de religie niet alleen een element is van organisatie, maar dat ze ook een invloed heeft op en meebepalend is voor het levensonderhoud van de scholen. De katholieke scholen zorgen ervoor dat de kinderen een goede en leerrijke vorming krijgen om hun identiteit te kunnen ontplooien. Daarnaast ziet 'Schweitzer' vier belangrijke vragen die steeds terugkeren in het proces van identiteitsvorming :

• De zinvraag.
• De vraag naar rechtvaardigheid.
• De vraag naar mezelf.
• De  vraag naar mijn identiteit.

Investeren in de normatieve professionaliteit van de leerkracht
=> Naast de relatie tussen levensbeschouwing en onderwijs, is er een andere pijler die de indentiteisvroming meebepalen en dat zijn de leerkrachten en docenten.
Leerkrachten en docenten zijn de bezielers, de wegwijzers van de jongeren en is ook een vorm van biografische adviseur voor de jongeren. Ze geven de jongere nadvies waar nodig is zodat de jongeren zich optimaal kunnen intplooien en hun identiteit kunnen vormen.
Daarbuiten is de school eigenlijk een plaats waar jongeren terecht kunnen met hun verschillende noden en behoeftes. Het onderwijs daagt de jongeren uit om zelf op zoek te gaan naar antwoorden op hun levensvragen en die antwoorden zullen de rest van hun leven zeker en vast mee bepalen. Men wil de jongeren hun zelfverstaan bevorderen en hun stimuleren zodat zij zelf hun eigen ontwikkelingen leren sturen.

Ik vind het zeer belangrijk dat de scholen de jongeren de kans geven om zich zo goed mogelijk te kunnen ontplooien. Het zijn de verschillende leerkrachten/docenten die op hun eigen manier de kinderen aanzet om verschillende levensbeschouwingen te leren ontdekken. Daarom vind ik het ook cruciaal dat de leerkrachten de vrijheid moeten krijgen om hun eigen eigen lessen uit te werken, zonder dat de school hen beperkt. Wanneer jongeren de kans zullen krijgen om verschillende levensbeschouwingen te ontdekken, zullen ze hun identiteit veel beter kunnen ontplooien. Jongeren zouden via de scholen de kans moeten krijgen om antwoorden te zoeken naar hun eigen levensvragen. Daarom vind ik het belangrijk dat iedere school alle jongeren ondersteunen en helpen zodat ze zich optimaal kunnen ontplooien op alle verschillende vlakken.